Inhoud

• Wat is posttraumatische stressstoornis?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Posttraumatische stressstoornis

Wat is posttraumatische stressstoornis?

Bij PTSS heb je nare herinneringen en dromen. Nare dingen die zijn gebeurd, komen steeds terug in je gedachten of dromen. Je kunt dat niet tegenhouden. 
Die nare dingen zijn langer dan 4 weken geleden gebeurd. Soms beginnen je klachten pas jaren later. 

PTSS is de afkorting van Post Traumatische Stress Stoornis. 

Door PTSS kan veel in je leven veranderen. Het contact met andere mensen kan moeilijker worden. Bijvoorbeeld doordat je snel boos wordt of nergens zin in hebt. 
Sommige mensen met PTSS kunnen niet meer naar hun werk of school. 

Het is niet bekend waarom sommige mensen PTSS krijgen na heftige dingen die zijn gebeurd, en anderen niet.

Je hebt een grotere kans op PTSS in deze situaties: 

• Je maakte lichamelijk geweld mee.
• Je bent aangerand of verkracht.
• Je was in een situatie waarin je leven in gevaar was.
• De nare dingen duurden lang, gebeurden vaak of waren heel erg.
• Je hebt oorlog meegemaakt. 

Ook heb je een grotere kans op PTSS als je op je werk agressie en geweld meemaakt. Of situaties waarbij jij of iemand anders dood had kunnen gaan. Bijvoorbeeld als je hier werkt:

• bij de politie of brandweer
• op de ambulance of in het ziekenhuis

Of als je bijvoorbeeld machinist of militair bent. 

Je krijgt minder snel PTSS door deze dingen: 

• Je krijgt steun van andere mensen.
• Je hebt in je jeugd goed geleerd hoe je problemen op kunt lossen. 

Kan ik er zelf iets tegen doen?

Deze dingen kunnen helpen als je PTSS hebt:

• Zoek steun bij mensen die jij vertrouwt. Vertel ze waar je last van hebt.
• Zoek contact met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt. Bijvoorbeeld via Slachtofferwijzer. Kijk bij Meer informatie.
• Heb je kinderen? Het is nu misschien moeilijk om voor ze te zorgen. Je kunt minder aan en bent sneller boos. Je zegt of doet misschien dingen waar je later spijt van hebt. Ga naar je huisarts en praat erover.

• Sta elke dag op tijd op en ga op tijd naar bed. Eet 3 gezonde maaltijden per dag.
• Ga wandelen, fietsen of hardlopen. Het liefst in de natuur. Ook als je geen zin hebt. Buiten zijn en bewegen geeft positieve energie.

• Bedenk wat jouw sterke kanten zijn. Wat gaat wel goed? Probeer die dingen te doen. Zo ga je je beter voelen.

• Neem geen alcohol, drugs of kalmerings-middelen. Dit lijkt te helpen, omdat het je gevoelens verdooft. Maar deze middelen zijn ook verslavend. Het lost niks op en je krijgt er een extra probleem bij.

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Serotonine-heropnameremmers
Serotonine-heropnameremmers, ofwel SSRI’s, regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine. Deze natuurlijk voorkomende stof speelt een rol bij emoties en stemmingen. SSRI’s kunnen helpen tegen de verschijnselen van een posttraumatische stressstoornis, zoals angst. Voorbeelden zijn citalopram, fluoxetine, paroxetine, sertraline en venlafaxine.

Atypische antipsychotica
Atypische antipsychotica verminderen in de hersenen het effect van natuurlijk voorkomende stoffen, voornamelijk dopamine en serotonine. Ze kunnen helpen tegen de verschijnselen van een posttraumatische stressstoornis. Ze zorgen ervoor dat u minder vaak de gebeurtenis opnieuw beleeft in de vorm van nachtmerries of herinneringen. Een voorbeeld is risperidon.

Tricyclische antidepressiva
Tricyclische antidepressiva regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine en noradrenaline, twee van nature voorkomende stoffen die een rol spelen bij stemming en emoties. TCA’s kunnen helpen tegen de verschijnselen van een posttraumatische stressstoornis, zoals angst. Voorbeelden zijn amitriptyline en imipramine.

MAO-remmers
MAO-remmers regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine en norepinefrine, 2 van nature voorkomende stoffen die een rol spelen bij stemmingen en emoties. MAO-remmers kunnen helpen tegen de verschijnselen van een posttraumatische stressstoornis, zoals angst. Een voorbeeld is fenelzine.

Lamotrigine
Als de hierboven genoemde medicijnen niet helpen, kan de arts lamotrigine voorschrijven (een anti-epilepsiemiddel). Het is niet precies bekend hoe het werkt bij post-traumatische stressstoornis.